مار گزیدگی

کمکهای اولیه 18     

     مـارگـزیـدگی ( Snakebite )

    1- شناخت مار های زهر دار :-     . . . .  . . .  .ادامه دارد

بصورت تقریبی تنها %10 مار ها زهردار هستند(عمده ترین آن Puffadders  است).

  (الف) فامیل Adders :– مثلاً (مار Puffadder ، گابون ویپر).- مسطح است، رأس آن مانند نیزه بوده

– جسم آن قوی وکوتا – اکثرا بوضعیت Z میخوابند – سایتوتوکسیک است ( به استثنای Berg Adder  که عمدتاً نیوروتوکسیک است).

  (ب) فامیل Elapids :مثلاً (مار کبرا؛ مامبا ؛ و Rinkhals)- رأس آن مانند امتداد جسم ادامه دارد – باریک قلمی چابک و تیز – عنق لگـنی ، کینه توز – نیوروتوکسیک ( به استثنای spitting Cobra که عمدتاً سایتوتوکسیک است).

  (ت) فامیل Colubrids:- مثلاً ( Boomslang  و Vine Snake ) – چشم های بسیار بزرگ (Boomslang)/  چشم کلیدی (Vine Snake) - جسم قلمی دارد–عمیقاً گزیده و"آویزان میماند" – زخم آن خشن و ناهموار است – حتی خراشیدگی کوچک آن بسیار خطرناک بوده – هیماتوتوکسیک است.

   2- شیوع اعراض :-

   الف)ازAdders بزرگ وspitting Cobra - دفعتاً آنی است(سایتوتوکسیک - تخریب پیشرفته انساج موضعی میدهد)

   ب) از Elapids  – اعراض آن در دقایق  است (نیوروتوکسین است – فلج پیشرفته عصبی عضلی و تنفسی میدهد)

   ت) از Colubrids – اعراض آن در ساعت است (هیماتوتوکسین – خونریزی پیشرفته از اثر DIC  میدهد).

     تــــوجـــــه :-  اعراض وعلایم ممکن خفیف باشد، لاکن تـهـدیـد حیات واختلاطات بعداز چندین ساعت ویا طولانی تر میتواند واقع شود

   3 – اقدامات عاجل ( تمام  مار های زهـری) :-

   الف) زهر اضافی از جلد پاک شود.

    ب) ناحیه دقیق معاینه شود تا وخذۀ نیش (Fang) تائید شود.

    ت) مصدوم را دوباره متیقن بسازید و آنرا آرام نگهدارید.

    ث) زخم نـه مکیده (چوشیده) شود و  -  نه فشار  -   و نه شق شود . در خـود زخـم  Antivenom ( ضد زهر ) زرق نکنید. مایع ضد عفونی (Condy’s Crystals) بکار نبرید.

    ج) اگر طرف یاLimb باشد - پانسمان / بنداژ با فشار ملایم ، قسمیکه در مـچ خوردگی(Sprain) عنق القدم بکار برده میشود در بالای ناحیه گزیدگی بکار برده شود. بنداژ را بطرف پراگزیمال تا حـد امکان ادامه بدهید. - هیچوقت تورنیکت بکار نبرید.

    چ) طرف یا Limb ماؤفه اسپلنت و غیر متحرک گردد( تا جذب زهرکـم و مؤخر شود).

    ح) انتی هستامین و انلجزیک داده شود

 •- گزیدگی Adder خصوصا با درد شدید توأم است(سایتوتوکسیک است).

   خ) سیروم تطبیق و  NPO باشد – هرگز الکول نگیرد.

    د) تنفس و علایم حیاتی آنرا دوامدارمراقبت کنید ، وبه دادن تنفس مصنوعی ، که اگر تنفس خراب میشود آماده باشید. – از مار گزیدگی Elapid زهر آن نیوروتوکسیک است.

     ذ) اگر زهر در چـشم باشد فـوراً بـدون معطلی با آب وافـر شستشو گردد ، بعد انتی بیوتیک و مواد انستیتیک موضعی بکار برده شود و همرای Eyepad ( بالشتک چشم) پوشانیده شود.

   4 – ادویه ضد زهر چندین ولانسه یا Polyvalent Antivenom :-

  الف) از پروتئین حیوانی اشتقاق شده ، بنابران خطر زیاد شاک انافیلاکتیک ویا حساسیت نزد مریض وجود دارد. لذا ؛ باید تنها وقتی داده شود که اسباب مهم تسمم زهر مـار تائید شده باشد، مثلاً مریض باید اعراضی باشد(نـه روحی)

   ب) مقدار: 60 تا 80 ملیلیتر Antivenom در 200 ملیلیتر سیروم گلوکوز%5  فـوراً وریـدی داده شود . و در گزیدگی های Black Mamba و Gaboon Viper  نیز عاجل داده شود.

    • تست دوزاژ: در تمام واقعاب دیگر باید بخاطردرک حساسیت مقابل سیروم ، مقـدار تست اول داده شود.

    • قبل از تنظیم Antivenom  آیا در مقابل شاک انفلکتیک ادویه دارید که از شاک بکشید (درشاک انفلکتیک ببینید). در گزیدگی Black Mamba  تا وقتیکه از فلج تنفسی بازگشت کند دوزاژ تکرارشود (ممکن 200 ملیلیتر ویا زیاد ضرورت باشد).

   ت) یک امپول  Antivenomدر 9 قسمت آب بخاطر شستشوی چشم از زهر – Spitting Cobra و Rinkhas  استفاده شود - که یگانه واقعات جـدی هستند.

   ث) Polyvalent Antivenom  در گزیدگی Berg Adder و small adders (مثلاً night adder ، burrowing adder) و گزیدگی Boomslang مؤثر نبوده ، مضاد استطباب است.( انتی سیرا  اختصاصی برای  Boomslang  ضرورت است در 6 ببینید).

 

   5 – اهتمامات شفاخانه :

    الف) زخـم کاملا پاک و تطهیر شود.

    ب) بنداژ فشاری دور گردد لاکن غیر متحرک نگهداری شود.

    ت) انتی تیاتونوس وقایوی داده شود.

    ث) اگر زخم ملوث است انتی بیوتیک داده شود.

    ج) در تداوی های مؤخـر بعد از 6 ساعت در مریضان گزیدگی Adders  از Polyvalent antivenom استفاده نگردد.  لاکن گزیدگی Black Mamba به دوزاژ بلند وریدی ضرورت دارد که به دوره های زیاد تمدید و تکرار شود.(اگر Antivenom نه شود ؛ ویا بقدرکافی داده نه شود ؛ فلج احتمالا زیادتر بعـداز 7 روز ازبین میرود).

    چ) درفلج تنفسی - انتیوبیشن و تهـویه نمائید. – بمقـدار زیاد Antiserum داده شود تا از فلج تنفسی بازگشت نماید.

    تــوجــه :-

 حدقه متوسع و ثابت توأم با فلج در گزیدگی کـبـرا ، Mamba و ،  Berg Adder میتواند واقع شود.   تا زمانیکه فهمیده شود که مار بی زهر است ، تمام  مارگزیدگی ها باید برای 24 ساعت و یا زیادتر برای مشاهدات دقیق بستر گردد.

   6 – انتی سیروم مخصوص Boomslang :-

   الف)  ادویه SAIMR که یک Polyvalent Antivenom  است درشفاخانه ها قابل  استفاده است.

    ب) دستور است  خونریزی که در اثر گواگولیشن منتشر داخل الوعایی(یا DIC) پیدا شده توقـف داده شود.( خون تازه ، (FFP) Fresh frozen plasma، صفیحات دمویه و غیره ، ضرورت است تا مریض را احیا کند ، لاکن خونریزی زمانی توقف میکند که Antiserum  اختصاصی داده شود).

   تـوجـه :- انتی سیرای پولی ولانت در گزیدگی Boomslang  ارزش ندارد -  Antivenom در گزیدگی Vine Snake  قابل استفاده نیست.

     منابع ترجمه :- در بخش 15 دیده شود

هم مسلکان ومحصلین گرامی این وبلاگ (( مطالب طبی برای محصلین طب)) یا

یا (  sehat-ba-hama.blogspot.com ) را با دیگر اهـل طب جهت استفاده شریک سازید.

دوکتور محمد کاظم پوپل     

دوشنبه 10 میزان 2 اوکتوبر2017

کمکهای اولیه 19

هــایـپــــــو گـلا ی ســیــمـی

   منظره کلینیکی :-     . . . .  . . .  .ادامه دارد